ಈಗಿನ ಬಹುತೇಕ ಜನರ ಜೀವನದ ಭಾಗವೇ ಆಗಿಹೋಗಿರುವ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಸಿಟ್ಟ ನಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಯ ವಿವರಗಳು ಸೋರಿಕೆಯಾಗುವುದು ಮತ್ತೂ ಅವು ಅಪರಾಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬಳಕೆಯಾಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಹೇಗೆ ಇಂಥ ಅಪಾಯದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಡಾ. ಪ್ರಮೋದ್‌ ದಾಮ್ಲೆ ಬರಹ ನಿಮ್ಮ ಓದಿಗೆ

ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್‌ಗಳ ಸುರಕ್ಷಿತ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ನಿಯೋಜನೆ

ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಒಂದು ಆಶೀರ್ವಾದ ಇದ್ದಂತೆ. ಯಾರೊಂದಿಗಾದರೂ ಮಾತನಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸುವುದು, ಸೆಲ್ಫಿ ಅಥವಾ ಸರಳ ಫೋಟೋ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್ ಅಥವಾ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸುವುದು, ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಫೋನ್ ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವುದು… ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ನಾವು ಇದನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ನೀವು ಅದನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿದ ಕಾರಣ, ಎಲ್ಲವೂ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆಯೇ? ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ! ಬಳಕೆದಾರರ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಲಾಭ ಪಡೆದು ಆ ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಹ್ಯಾಕರ್ ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಮಾತುಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕೇಳಿಬರುತ್ತವೆ. ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ ಕದ್ದರೆ ಕೈ ಮುರಿದಂತೆ ಭಾಸವಾಗುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ನಾವು ತಲುಪಿದ್ದೇವೆ. ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಹ್ಯಾಕ್ ಆಗಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಕದ್ದಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಮರುಪಡೆಯಲು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಧನವು ಅಕ್ಷರಶಃ ನಿಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿದೆ. ಅದನ್ನು ಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ಬಳಸಬೇಕು, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಹಣ, ಅನಾನುಕೂಲತೆ ಮತ್ತು ಮನದಾಳದ ನೋವಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಹೊರೆಯನ್ನು ಹೊರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು? ‘ಬಂದೋಬಸ್ತ್’ (BANDOBAST) – ಪ್ರತಿ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ.

B for Backup: ಬ್ಯಾಕಪ್ ಎಂದರೆ ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯ (ಅಂದರೆ ಡೇಟಾ) ನಕಲನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಂದರೆ ಫೋಟೋಗಳು, ವೀಡಿಯೊಗಳು, ಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಇಮೇಲ್‌ಗಳು, WhatsApp ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಪೆನ್ ಡ್ರೈವ್ ಅಥವಾ ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಇತರ ಸಂದೇಶಗಳ ಬ್ಯಾಕಪ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲಾ ಡೇಟಾವನ್ನು ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಿಂಪಡೆಯಬಹುದು. ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಡೇಟಾವು ತುಂಬಾ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿದೆ, ಅದು ಕಳೆದುಹೋದರೆ, ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಉನ್ನತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಮರುಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ನಾವು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬ್ಯಾಕಪ್ ಮಾತ್ರ ಪರಿಹಾರವಾಗಿದೆ.

A for Anti-Virus: ಆಂಟಿ-ವೈರಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ವೈರಸ್‌ಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ವೈರಸ್ ಅಥವಾ ಮಾಲ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ರಚನಾತ್ಮಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್ ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಯದೆಯೇ ಬರಬಹುದು. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಇತ್ತು, ಆದರೆ ಈಗ ಅದು ಫೋನ್‌ಗಳಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ. ಆಗ ಕಡತ ಅಳಿಸುವಿಕೆ, ಮಾಹಿತಿ ಕಳ್ಳತನ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಬಳಸುವಂತಹ ತಲೆನೋವಿನ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಂಟಿ-ವೈರಸ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.

N for Network: ನಿಮಗೆ ಏರ್‌ಟೆಲ್, ಜಿಯೋ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. 3G/ 4G/ 5G ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಮೊದಲ ಆದ್ಯತೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳಾಗಿವೆ. ಆ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳ ಅಪಾಯಗಳು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾದ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ Wi-Fi, ಇತರ ರೀತಿಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳಂತೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಫೋನ್ ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಮನೆ ಅಥವಾ ಕಚೇರಿ ವೈ-ಫೈ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು, ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳು, ಮಾಲ್‌ಗಳಂತಹ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್ ಸೇವೆಗಳು ತುಂಬಾ ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಮೇಲಾಗಿ, ಅಂತಹ ಸೇವೆಯನ್ನು ಅಗತ್ಯ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಬೇಕು.

D for Defence – in – depth:. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದರಿಂದ ಫೋನ್ ಮಾಲ್‌ವೇರ್‌ನಿಂದ ಸೋಂಕಿಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮೊಬೈಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸೇವೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಸರಪಳಿಯಂತೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಸುರಕ್ಷೆ ತುಂಬಾ ಮುಖ್ಯ. ಮಾಲ್ವೇರ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗಲೇ ಆಂಟಿ-ವೈರಸ್‌ನ ಉಪಯೋಗ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಫೈಲ್‌ಗಳು ಕಣ್ಮರೆಯಾದರೆ, ಬ್ಯಾಕ್ಅಪ್ ಬಳಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಹಲವು ಪರಿಹಾರಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಒಂದೇ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದು ಕೂಡ ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಬಹುದು.

O for O.T.P.: ಒಟಿಪಿ ಎಂದರೆ ಒನ್ ಟೈಮ್ ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲು OTP ಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದವು. ಈಗ ಆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರಿ ಖಾತೆಗಳು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ನೀವು ಕೆಲವು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಆ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳು ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್‌ಗೆ 4-6 ಅಂಕೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸುತ್ತವೆ. ನಂತರ ನಾವು ಆ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೈಪ್ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಅವರೊಂದಿಗೆ ನೋಂದಾಯಿಸಿದ್ದೇವೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಗುರುತನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತೇವೆ. ಸೋಗು ಹಾಕುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್ ಇದೆ. ಅದರ ಹೊರತಾಗಿ OTP ಅನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪರಿಹಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ OTP ಯನ್ನು ಮೌಖಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಲಿಖಿತವಾಗಿ ಯಾರಿಗೂ ನೀಡಬಾರದು, ಅದನ್ನು ಸಂಬಂಧಿತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಟೈಪ್ ಮಾಡಬೇಕು.

B for Bluetooth: ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ, ಎರಡು ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಕೇಬಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸದೆ ಪರಸ್ಪರ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿಟ್ಟು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹತ್ತು ಮೀಟರ್‌ವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮನೆ ಅಥವಾ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಬೇಕು. ನಿಮಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಬಳಸಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅದನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ. ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ, ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರೆ, 25-30 ಅಡಿ ಒಳಗಿನ ಯಾರಾದರೂ ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್‌ಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಬಹುದು.

A for Apps: ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಕ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಒಂದು ಆ್ಯಪ್ ತಾನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿರುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಿದರೆ, ಆ್ಯಪ್ ಅದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲವೇ ಎಂದು ತಿಳಿಯುವುದು ಕಷ್ಟ. ತಪ್ಪಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಡೇಟಾ ಕಳ್ಳತನ ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸಿನ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಯಾವುದೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮೊದಲು, ನಿಮಗೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅಗತ್ಯವಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಮತ್ತು ನೀವು ಅದನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, Apple ಮತ್ತು Google ನಂತಹ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಂಪನಿಗಳ ಅಧಿಕೃತ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ ಅದನ್ನು ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ. ಅಪರಿಚಿತ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಇಮೇಲ್‌ಗಳು ಅಥವಾ WhatsApp ಲಿಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಬೇಡಿ.

S for Settings: ನಾವು ರಿಮೋಟ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಯೂನಿಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಬಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಟಿವಿ ಚಾನಲ್ ಅನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತೇವೆ, ಅದೇ ರೀತಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಮೆನುಗಳು ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಫೋನ್‌ನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ನೀವು ಹೊಸ ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದಾಗ, ಭದ್ರತೆಯ ಮೇಲೆ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಮಾಡಬೇಕು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು ಇರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳ ಸುಧಾರಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಬರುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಈ ಒಂದೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನ ಒಂದೇ ಒಂದು ಭದ್ರತಾ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ ಅನ್ನು ನಾವು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೋಡೋಣ, WhatsApp. ಅದಕ್ಕಾಗಿ, WhatsApp ಮೆನುಗಳನ್ನು ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು: (1) ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳು, (2) ಖಾತೆ ಮತ್ತು (3) ಎರಡು ಹಂತದ ದೃಢೀಕರಣ. ಈ ಮೂರು ಮೆನುಗಳ ಮೂಲಕ ಹೋದ ನಂತರ, ‘ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ’ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಆರಿಸಿದ ನಂತರ, ಪಿನ್ ಹೊಂದಿಸಲು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ ನಂತರ, WhatsApp ಬಳಸುವಾಗ ಆಗಾಗ ಆ ಪಿನ್ ಅನ್ನು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮಗೆ ಆ ಪಿನ್ ತಿಳಿದಿರುವುದರಿಂದ, ಆ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಟೈಪ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿಯಬಹುದು.. ಆದರೆ ಫೋನ್ ಕದ್ದರೆ, ಕಳ್ಳನಿಗೆ ಈ ಪಿನ್ ತಿಳಿದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ನಿಮ್ಮ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಸಂದೇಶಗಳು ಕಳ್ಳನ ಕೈಗೆ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.

ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹುಡುಕಾಟದೊಂದಿಗೆ, ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ನೀವು ಸರಿಯಾದ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ, ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೆನು ತೆರೆಯಬೇಕು ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಕೆಲವು ಬಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ, ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಟೈಪ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ನೀವೇ ಫೋನ್‌ನ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಬೇಕು. ಅಗತ್ಯವಿರುವಲ್ಲಿ, ಜ್ಞಾನವುಳ್ಳ ಪರಿಚಯಸ್ಥರ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು; ಆದರೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮೊಬೈಲ್ ರಿಪೇರಿ ತಂತ್ರಜ್ಞರ ಬಳಿ ಹೋಗುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.

T for Time: ನಮ್ಮ ಚರ್ಚೆಯಿಂದ, ನೀವು ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ವಿಷಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಆಳ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರತೆಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಇದು ವೇಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ, ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ತಿಳುವಳಿಕೆಯುಳ್ಳ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ, ಒಬ್ಬರು ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಸಂಬಂಧಿತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕು. ಅದೆಷ್ಟೋ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ಯಂತ್ರವು ನಿಮಗೆ ಎಷ್ಟು ಸಮಯವನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ! ಹಾಗಾದರೆ ಇದರ ಸುರಕ್ಷಿತ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ವಾರಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಹದಿನೈದು ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ಏಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು?

ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಕಳ್ಳತನ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ರಮಗಳು

ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಕಳೆದುಕೊಂಡಾಗ ಪಡುವ ಕಷ್ಟ ಅಷ್ಟಿಷ್ಟಲ್ಲ. ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಥೆಯ ದೈತ್ಯಾಕಾರದ ಜೀವ ಗಿಳಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ನಮ್ಮ ಜೀವನವು ಆ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದೆ! ಕಳೆದುಹೋದ ಮೊಬೈಲ್ ಬೇಡದ ಕೈಗಳಿಗೆ ಸಿಕ್ಕರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ನಷ್ಟ, ಗೌಪ್ಯ ಮಾಹಿತಿಯ ದುರುಪಯೋಗ, ತೀರಾ ಖಾಸಗಿ ಫೋಟೋಗಳು ಬೇಡದ ಕೈಗೆ ಬೀಳುವುದು ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ಮೇಲ್ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಹಣದ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳಾದ ಜೀ-ಪೇ, ಫೋನ್‌ಪೇ, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಕೂಡ ಸುಲಭವಾಗಿ ದುರುಪಯೋಗವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನೂ ಮರೆಯುವಹಾಗಿಲ್ಲ. ಫೋನ್ ನಷ್ಟವನ್ನು ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ಗೆ ವರದಿ ಮಾಡುವುದು (ಮತ್ತು ಫೋನ್ ಮರುಪಡೆಯಲಾದಾಗ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ ಅನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು), ಪೋಲೀಸರಿಗೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿವರಗಳು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಾವು ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು; ಒಂದು ಭಾಗವು ಫೋನ್ ಕಳೆದುಹೋಗುವವರೆಗೆ ಕಾಯದೆ ಇನ್ನೂ ನಿಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಏನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು, ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗವು, ಫೋನ್ ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಕಳೆದುಹೋದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದು.

ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:

(1) ನೀವು ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಂಪನಿಗಳ ಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಇಮೇಲ್ ಅನ್ನು ನಿಮ್ಮದಲ್ಲದೇ ಬೇರೆ ಎಲ್ಲೋ, ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬೇರೊಬ್ಬರ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಡೈರಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಿರಿ. ಅಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು, ದೂರವಾಣಿ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವವರು ಉದಾ. Jio, Airtel, ಇತ್ಯಾದಿ; ದಿನಸಿ, ಆಹಾರ ಅಥವಾ ತರಕಾರಿ ವಿತರಣೆ ಉದಾ. ಬಿಗ್ ಬಾಸ್ಕೆಟ್, ಸ್ವಿಗ್ಗಿ, ಇತ್ಯಾದಿ; ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳು ಉದಾ. ಜೀಪೇ, ಫೋನ್‌ಪೇ, ಇತ್ಯಾದಿ; ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಬುಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳು ಉದಾ. ಓಲಾ, ಉಬರ್, ಇತ್ಯಾದಿ.

(2) ನಿಮ್ಮ ಫೋನ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿ, ಉದಾ. ಫೋನ್‌ನ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಸೆಟ್ IMEI ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಫೋನ್‌ನ ಹೊರಗೆ ಎಲ್ಲೋ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು (ಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಡಯಲ್ ಮಾಡಲು ಐದು ಗುಂಡಿಗಳನ್ನು ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ IMEI ಅನ್ನು ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು *#06#)

(3) ಫೋನ್ ಖರೀದಿಸಿದ ರಸೀದಿಯನ್ನು ಪೋಲೀಸ್ ವರದಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು.

ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಫೋನ್ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ.

(1) SIM ಕಾರ್ಡ್‌ನ ದುರ್ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬೇಕು (ಉದಾ: Jio, Airtel, ಇತ್ಯಾದಿ). ಕಳೆದುಹೋದ ಫೋನ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಇದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಫೋನ್ ಕದ್ದ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಟೆಲಿಫೋನ್ ಸೇವಾ ಕಂಪನಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡುವ ಸಮಯದ ನಡುವೆ ಕಳೆದುಹೋದ ಸಮಯವು ಕಳ್ಳರ ಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಹಂತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಬದಲು ಇಮೇಲ್ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಂದು ಫೋನ್ ಬಳಸಿ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಬೇಗ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

(2) ನಾವು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಠೇವಣಿ ಇದ್ದರೆ, ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಮತ್ತು ಖಾತೆಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ.

(3) ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಂತಹ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಇದ್ದರೆ, ಅವರಿಗೂ ಈ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು.

(4) ಮುಂದಿನ ಹಂತವು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ದೂರು ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ FIR ನ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಫೋನ್‌ನ IMEI ಸಂಖ್ಯೆ, ಫೋನ್ ಖರೀದಿಸಿದ ರಶೀದಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ.

(5) FIR ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ನಾವು ಕಳೆದುಹೋದ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಸೆಟ್ ಅನ್ನು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಸಿಇಐಆರ್ ಇಲಾಖೆಯು https://www.ceir.gov.in/Request/CeirUserBlockRequestDirect.jsp ಲಿಂಕ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ.

(6) ನಂತರ ದೂರವಾಣಿ ಸೇವಾ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಿ ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ಹೊಸ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಇಡಿರಿ.

(7) ಆ ಸಿಮ್ ಕಾರ್ಡ್‌ನ ಸ್ವೀಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ ಅಮಾನತುಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಮರು-ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ. ಇವೆಲ್ಲಾ ತುಂಬ ಜಟಿಲವಾಗಿದ್ದು ನಿಮ್ಮ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳದಂತೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದುರುವುದು ತುಂಬ ಉತ್ತಮ!

ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಈಗಾಗಲೇ ತುಂಬಾ ಜಟಿಲವಾಗಿದೆ! ಪ್ರಸ್ತುತ SIM ಕಾರ್ಡ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಸೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದೃಶ್ಯದ ಬದಲಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ, e-SIM ಕಾರ್ಡ್ ಈಗ ಸೇವೆಯಾಗಿ ಬರುತ್ತಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಅನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸಲು ನೀವು ಬಯಸಿದರೆ, ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಕಲಿಯುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ನಾವು ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ನೀವು ಆ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೋಗದಿರಲು ಬಯಸಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದು ಉತ್ತಮ!

ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ನರೇಶ ಹೆಗಡೆ ದೊಡ್ಮರಿ